Là biểu tượng của sự cao quý, của sức sống vĩnh hằng và sức khỏe vũ trụ buộc phải hình tượng dragon được thực hiện nhiều trong phong cách xây dựng cung đình, đình chùa, phục trang vua chúa. Hình tượng con rồng cũng đổi khác theo dòng lịch sử hào hùng qua những triều đại. Việc xác định phong biện pháp thể hiện nhỏ rồng qua những thời kỳ sẽ là một trong căn cứ để xác định niên đại công trình kiến trúc làm sao đó.Hình tượng rồng thời Lý
Trên những hiện vật chạm trổ đá và gốm còn truyền cho đến nay, các nhà khoa họcchỉ thấy long tạc dưới dạng phù điêu, không thấy chạm chìm và chạm tròn. Đó là nhưng bé rồng thân tròn lẳng, khá dài và không có vẩy, uốn khúc quyến rũ và mềm mại và thanh mảnh dài từ đầu đến chân, hết sức nhẹ nhàng và thanh thoát. Những nhà nghiên cứu và phân tích gọi đây là rồng hình giun tuyệt hình dây với điều đập vào mắt mọi fan là nó đem hình dạng của một nhỏ rắn.Rồng thời Lý thường ngẩng đầu lên, miệng thì há to, mép bên trên của miệng không tồn tại mũi, kéo dãn dài ra thành một cái vòi uốn mượt mại, vượt qua cao, vuốt nhỏ dại dần về cuối. Một dòng răng nanh mọc từ lúc cuối hàm trên, uốn cong và cầm qua vòi mép làm việc trên, tất cả trường thích hợp răng nanh vô cùng dài, uốn nắn lượn mềm mịn và mượt mà để vươn lên, hoặc với vòi vĩnh lên bao mang viên ngọc.Thân rồng dài, dọc sống sườn lưng có một mặt hàng vảy tốt tỉa riêng biệt ra từng cái, đầu vây trước tua vào sản phẩm vây sau. Bụng là đốt ngắn như bụng rắn, có bốn chân, từng chân có ba ngón phiá trước, không có ngón chân sau. địa điểm của chân lúc nào cũng đặt ở một chỗ nhất định. Chân trước mọc gần giữa khúc uốn sản phẩm công nghệ nhất, chân đối xứng phía vị trí kia nằm gần cuối khúc uốn này. Hai chân sau bao giờ cũng sinh sống gần khoảng chừng giữa khúc uốn máy ba. Cả tư chân đều sở hữu khủy vùng sau và tất cả móng giống như chân loại chim. Bạn đang xem: Điêu khắc rồng thời lý
Hình tượng dragon thời Trần
Từ nửa thời điểm cuối thế kỷ XIV, con rồng đang rời khỏi phong cách xây dựng cung đình để xuất hiện trong những kiến trúc dân dã, không đều chỉ tất cả trên chạm trổ đá với gốm, nhưng mà còn mở ra trên chạm trổ gỗ nghỉ ngơi chùa. Long cũng không chỉ có ở những vị trí trang nghiêm cơ mà rồng còn xuất hiện ở những bậc thềm (như ở miếu Phổ Minh).
Thân dragon thời trần vẫn giữ dáng dấp như thời Lý, với những đường cong tròn nối nhau, những khúc trước lớn, các khúc sau bé dại dần và kết thúc như đuôi rắn. Vẩy sống lưng vẫn biểu hiện từng chiếc, cơ mà không tựa nguồn vào nhau như dragon thời Lý. Tất cả khi vảy lưng có hình dạng răng cưa lớn, nhọn, nhiều lúc từng loại vẩy được chia thành hai tầng. Chân rồng thường ngắn hơn, mọi túm lông ngơi nghỉ khủy chân không mờ ra theo một chiều nhất định như long thời Lý và lại bay lên phía trước hay phía sau tùy thuộc vào tầm khoảng trống trên bức phù điêu. Và gồm sự xuất hiện chi tiết cặp sừng với đôi tay
Đầu rồng không có rất nhiều phức tạp như rồng thời Lý. Rồng vẫn đang còn vòi hình lá, vượt qua trên nhưng mà không uốn những khúc. Cái răng nanh phía trước hơi lớn, cầm cố qua sóng vòi. Miệng rồng há lớn nhưng đôi khi không gắp quả cầu.
Rồng thời è lượn khá thoải mái và dễ chịu với rượu cồn tác kết thúc khoát, mạnh mẽ mẽ. Thân rồng thường lớn chắc, tư thế vươn về phía trước. Bí quyết thể hiện rồng không chịu những vẻ ngoài khắc khe như thời Lý.
Hình hình ảnh rồng chầu mặt trời nhanh nhất là trong lòng tháp Phổ Minh ( nam Định) gồm niên đại khoảng tầm 1305 -1310. Đôi rồng tại đây được sắp xếp trong một ô tròn, chạy ngược chiều kim đồng hồ, đầu ngoái lại chầu một vòng tròn nhỏ dại ở giữa. Biểu lộ mặt trời dưới dạng một vòng tròn đối chọi giản.
Hình tượng dragon thời Lê
Đến thời Lê, rồng gồm sự chuyển đổi hẳn, long không độc nhất vô nhị thiết là một trong con thứ mình nhiều năm uốn lượn số đông đặn nữa nhưng mà ở trong nhiều tư chũm khác nhau. Đầu rồng to, bờm mập ngược ra sau, mào lửa mất hẳn, núm vào đó là 1 trong những chiếc mũi to. Mép trên của miệng rồng vẫn kéo dãn nhưng được vuốt gần như là thẳng ra, phủ quanh có một mặt hàng vải răng cưa sánh lại như hình cái lá. Răng nanh cũng rất được kéo dài lên bên trên và uốn xoăn thừng ở gốc. Lông ngươi vẫn duy trì hình dáng biểu tượng ômêga, cơ mà được kéo dãn ra và đuôi vuốt chếch lên phía sau. Trên lông mi và dòng sừng nhị chạc, đầu sừng cuộn tròn lại. Rồng gồm râu ngắn và một chân trước thường gửi lên đỡ râu, bốn thế thướng thấy ở các con dragon đời sau. Cổ rồng thường nhỏ tuổi hơn thân, một hiện tượng ít thấy sống những bé rồng trước đó. Do đó rồng có dạng thú mở ra cuối đời Trần đang thấy thông dụng ở đời Lê Sơ nhưng vẫn tồn tại mang dáng dấp truyền thống cuội nguồn của chủng loại rắn.Hình tượng long thời Nguyễn
Rồng thời Trịnh Nguyễn vẫn tồn tại đứng đầu trong cỗ tứ linh tuy nhiên đã được nhân cách hóa, được đưa vào đời thường xuyên như hình rồng chị em có bè lũ rồng bé quây quần, rồng đuổi bắt mồi, dragon trong cảnh lứa đôi.Con rồng thời Nguyễn quay lại vẻ uy nghi thay thế cho sức khỏe thiêng liêng. Dragon được biểu thị ở nhiều tư thế, ẩn mình trong đám mây, hoặc ngậm chữ thọ, hai rồng chầu mặt trời, chầu hoa cúc, chầu chữ thọ… phần nhiều mình long không lâu năm ngoằn mà lại uốn lượn vài lần cùng với độ cong lớn. Đầu long to, sừng tương tự sừng hươu chĩa ngược ra sau. đôi mắt rồng lộ to, mũi sư tử, mồm há lộ răng nanh. Vậy trên lưng rồng gồm tia, phân bố dài ngắn số đông đặn. Râu long uốn sóng từ bên dưới mắt chìa ra phù hợp hai bên. Hình mẫu rồng sử dụng cho vua có năm móng, còn lại là tứ móng.Ngày nay, biểu tượng rồng tuy không thể mang đặc điểm thiêng liêng, về tối thượng dẫu vậy vẫn được chuyển vào trang trí cho những công trình loài kiến trúc, hội họa, chạm, tương khắc nghệ thuật… cho dù ở bất kể thời điểm nào, rồng vẫn là một trong những phần trong cuộc sống thường ngày văn hóa của tín đồ Việt.Theo sông núi Việt Nam
Có rất nhiều ý kiến nhận định rằng con rồng thời Lý mang ảnh hưởng từ nghệ thuật tạo hình của Champa, thậm chí còn có đẳng cấp suy diễn khôn xiết trái khoáy là trông giống bé Naga của Thái Lan hiện giờ mà suy ra là ảnh hưởng từ Champa. Vậy thực sự thế nào?
Rồng ở các nước Đông nam giới Á
Thứ nhất, trong văn hóa truyền thống các nước Đông phái nam Á không giống không có rồng, từ Champa, Khmer cho đến Thái Lan, Miến Điện, ở những nước này lúc đầu chỉ gồm 2 mẫu gần với long Đông Á nhất là Naga cùng Makara. Mặc dù vậy hình hình ảnh 2 nhỏ linh thú này vào thuộc thời ký kết rất không giống với bé rồng Lý.
Con Naga là hình hình ảnh rắn hổ mang những đầu, bao gồm mang lớn, răng vuông những hoặc không há miệng, gia nhập hình tượng makara của Ấn Độ, bé makara của Khmer hay Champa cũng thường xuyên được bộc lộ phần đầu lớn, thân ngắn, bao gồm vòi voi, có mào và thường thể hiện với khá nhiều đồ án khác nhau.
Mãi sau này từ chũm kỷ 13-14, khi bạn Thái di chuyển xuống khoanh vùng Đông nam giới Á với sức nghiền từ những cuộc xâm lấn của Mông Cổ và kế tiếp là sự tác động mạnh rộng từ công ty Minh và những nhóm bạn Hoa minh hương thơm chạy khỏi nhà Thanh, hình tượng bé Naga và Makara bắt đầu biến chuyển nhiều hơn thế nữa và dần dần rồng hóa.
Con Naga dạng 1 đầu 1 thân trở đề xuất phổ biến, dòng đầu nó dần giống đầu rồng, lông lá, có rất nhiều bờm, râu cằm, mẫu màng rắn nhỏ lại thậm chí mất tích hẳn, mồm há rộng lớn với hàm răng nhọn hoắt, trên đầu mọc lên dòng sừng nhọn hoắt nhỏ Makara cũng đều có sự biến chuyển gần như vậy.
Xem thêm: Những Câu Chuyện Thành Công Trong Kinh Doanh Đáng Suy Ngẫm Nhất Mọi Thời Đại
Trong những linh thú của thailand hay Myanmar xuất hiện không hề ít hình tượng linh thú mang ảnh hưởng của TQ phối kết hợp với bản địa. Tuy nhiên về cơ bản chúng vẫn không hẳn là nhỏ rồng như các nước Đông Á. Nếu so sánh con Naga vào thời kỳ muộn này với bé rồng Lý vẫn khác biệt nhiều, điều này sẽ nói tại phần sau.
Hình tượng dragon thời Lý
Thứ hai, hình tượng con rồng thời Lý vẫn thai nghén trường đoản cú thời Đinh – tiền Lê chứ không cần thiết phải chờ tới lúc nhà Lý bắt tù hãm nhân Champa để triển khai việc, điều cơ mà không được đánh dấu trong sử sách để con cháu diễn dịch rằng mẫu rồng Lý có bàn tay của người làm gỗ Champa.
Ngay cả nhiều hình tượng khác vốn được suy diễn là ảnh hưởng của Champa do nhiều người dân chỉ biết trên cụ giới rất lâu rồi có 3 nước là Đại Viêt, Trung Quốc, Champa mà bảo ảnh hưởng từ TQ thì lại dỗi hờn thôi thì mang lại là ảnh hưởng từ Champa đi.
Quay trở lại với hình tượng nhỏ rồng Lý và số đông ngộ thừa nhận cơ bạn dạng và sự thật:
dragon thời Lý thân trơn không tồn tại vảy – Sai. Từ thời Ngô, Đinh, chi phí Lê rồng đã gồm vảy. Bé rồng có thể là biểu tượng “thần thánh hóa” từ nhỏ cá sấu hay nhỏ rắn hay bé cá chép, mặc dù cho là từ bé gì đi nữa thì nó đều phải sở hữu vảy, ở đa số hình long thời Lý béo như đầu dragon trên mái, rồng trên thành bậc, nghỉ ngơi cột đá chùa Dạm đều thể hiện hình ảnh vảy dragon rõ ràng. Có thể hiểu việc để thân trơn tru trên các hiện đồ vật khác là 1 trong sự giản lược, hoặc thỉnh thoảng là phần vảy đã bị bào mòn. Trên những hình tượng rồng to hơn, có nhiều “đất múa võ hơn” thì dragon Lý không chỉ có vảy nhưng vảy còn được “biểu diễn” một cách rất chi tiết, cầu kỳ, thẩm mỹ và nghệ thuật hơn hẳn những con rồng khác. dragon thời Lý không có sừng? Sai. Loại hình ω mà một vài người điện thoại tư vấn là hình tượng của mưa gió sấm sét đó là sừng của chính nó (việc call là biểu tượng mưa gió sấm sét vốn trọn vẹn không có cơ sở cơ mà chỉ là 1 cách giải thích xuông thiếu sự quan gần cạnh tỉ mỉ), việc thể hiện chi tiết này trên những bức phù điêu thường khiến nhầm lẫn do sự giản lược của nó cũng như làm ta cảm giác chỉ có một cái ω bên trên đầu nó, mặc dù khi để ý trên hiện thiết bị dạng tượng tròn thì nó ở ở phía hai bên đầu, vị trí của loại sừng, trong một số hình tượng chạm trổ khác nó cũng khá được thể hiện cụ thể là loại sừng. cái “loằng ngoằng” phía bên trên miệng bé rồng là mào lửa – Sai. Bé rồng trong văn hóa Đông Á nói tầm thường và nước ta nói riêng hồ hết là rồng nước, là thay mặt đại diện cho mưa gió, sông nước, biển khơi cả. Trong Tây Du Ký, Long vương vãi là vị thần của biển cả cả, không ít lần Tôn Ngộ chưa hẳn nhờ Long Vương làm mưa. Vào nghệ thuật kiến trúc Việt Nam, hình tượng xi vẫn với loại đầu rồng để lên trên bờ nóc như vị thần trông coi công trình khỏi hỏa hoạn. Vì vậy nếu bảo bé rồng Lý bao gồm cái mồng lửa không khác gì bảo nó đi đốt nhà.Vậy thì mẫu “mào lửa” ấy thực thụ là loại gì? Đấy chính là điểm chung của những con long Đông Á thuộc thời kỳ ấy với còn thấy các về sau. Đó là mẫu vòi. Cái vòi rồng. Ắt hẳn ít nhiều người từng nghe kể đến lốc xoáy còn được gọi là vòi rồng dẫu vậy liệu bao gồm mấy ai biết nhỏ rồng từng có vòi? Những hình tượng rồng này đều sở hữu xuất xứ ảnh hưởng từ hình tượng nhỏ Makara trong Phật giáo Ấn Độ.
Từ văn hóa Hindu với Phật giáo Ấn Độ…
Loài thú lịch sử một thời makara trong văn hóa truyền thống Ấn Độ chăm sống ở bên dưới nước. Ban sơ, makara thường sẽ có hình thú tội (đầu voi, đầu cá sấu,…), phần sau là đuôi cá, cũng có thể có khi là đuôi công trống2. Makara là trang bị cưỡi của Ganga – chúa tể sông Hằng cùng Varuna – chúa tể biển cả cả. Makara trong tiếng Sanscrit nghĩa là một trong loài dragon biển, dịch lịch sự tiếng Anh là “sea-dragon”, các tiếng trong nhánh Hán – Tạng call là “thủy tinh”3, fan Việt hiện nay thường call là “thủy quái”, còn trong giờ đồng hồ Hindu thì có nghĩa là con cá sấu. Trong các bức phù điêu ở các đền thờ Hindu giáo, hàng đoàn makara nối đuôi nhau chạy như cái chảy miên viễn của sông Hằng. Nó là biểu tượng của con sông này, cùng rộng rộng là hình tượng của nước.
Trích nai lưng Trọng DươngViệc bái thần Makara đã có được truyền từ Hindu giáo vào Phật giáo Ấn Độ. Trong ý nghĩa biểu trưng của phái Mật tông, đấy là con đồ cưỡi của Mantra Vam, khớp ứng với nguyên tố nước, là biểu tượng của những cơn mưa lành.
…đến xi vẫn Trung Hoa
Cùng với sự truyền bá Phật giáo, makara đã xuất hiện ở mọi Đông phái nam Á với Đông Á. Makara vào trung hoa quãng đời đơn vị Hán, được dân gian hóa bằng các huyền thoại, trước khi đi vào cung đình. Sách thái bình ngự lãm thuật lại sự tích như sau:
Vào đời Hán, sau khoản thời gian điện Bách Lương bị hỏa hoạn, có fan thầy mo đất Việt nói rằng: ‘ngoài biển tất cả con ngư quay (rồng cá), đuôi giống đuôi chim xi, thúc sóng nhưng mà làm mưa’, bèn tạc tượng nhỏ thú ấy nhằm yểm hỏa tai.
Hán Vũ đế là tín đồ chính thức chuyển loài linh thần của Phật giáo này vào văn hóa truyền thống cung đình bằng vấn đề đắp hình trên những nóc điện, coi đó như vị thần trừ hỏa hoạn, cùng định danh đến nó là xi vẫn. Hình ảnh đuôi công trống được sửa chữa thay thế bằng đuôi chim cú (chim xi). Người china cũng lập cập Hoa hóa nó theo khá nhiều cách khác nhau (tên gọi, hình dáng…), và đa số quên đi cái thương hiệu Ấn Độ cũng như xuất phát Phật giáo của nó.
trằn Trọng DươngVật khảo cổ mau chóng nhất hiện giờ về con xi vẫn được khắc vào khoảng thời gian 134. Từ bỏ Hán mang đến Đường, xi vẫn giữ bề ngoài nguyên thủy – đầu rồng, đuôi chim xi. Đến thời nam Bắc triều, xi vẫn hay được đắp cùng các vân mây sinh sống Long Môn. Tự vãn Đường, đầu rồng (thú) với mồm há rộng được thừa nhận mạnh, còn đuôi được giải pháp điệu thành dạng khí mây bốc lên trời. Tự đời Tống Minh trở về sau, xi vẫn được Hoa hóa một lần nữa trong lịch sử một thời long sinh cửu tử. Kể từ đây, hình tượng bé xi vẫn với dáng dấp rồng (đầu, thân, đuôi) ngày càng mở ra nhiều hơn. Có khi con xi vẫn – rồng này còn được tạc cùng một thanh kiếm (hay kích) – biểu tượng của sấm sét và mưa gió như là 1 điệp thức biểu tượng về trừ hỏa-làm mưa, hay cao không chỉ có vậy là hình tượng uy quyền – trừ tà – trừ ma.
Như vậy, xi vẫn là một trong những con vật huyền thoại được dùng trang trí trên nóc, mái những công trình kiến trúc đời cổ, với ý nghĩa tượng trưng cho bài toán yểm trừ hỏa tai. Câu hỏi xi vẫn thường được đắp ở phía hai bên đầu kìm giỏi góc điện, địa điểm nước mưa trôi xuống, hẳn có mục đích thực dụng bởi vì nó giúp kiêng thấm dột.
è cổ Trọng Dương
