Ảnh minh họa
Đây là 1 trong những câu thơ vào Truyện Kiều chứ không cần phải là một trong câu trong kho báu tục ngữ xuất xắc thành ngữ giờ đồng hồ Việt. Nhưng lại nó có giá trị chẳng khác gì (thậm chí còn hơn) một câu tục ngữ chủ yếu danh (tục ngữ: câu ngắn gọn, thông thường sẽ có vần điệu, đúc kết tri thức, kinh nghiệm tay nghề sống đạo đức thực tiễn của nhân dân).
Bạn đang xem: Đoạn trường ai có qua cầu mới hay
Đoạn trường là 1 trong từ Hán Việt (đoạn: đứt, trường: ruột). Nghĩa đen là "đứt ruột". Có lẽ bước đầu từ một điển cố kỉnh (theo Sưu thần kí: Một tín đồ nọ bắt được một nhỏ khỉ nhỏ đem có tác dụng thịt. Khỉ chị em trên cây nhảy đầm nhót than khóc thảm thiết rồi từ trên cây rớt xuống chết. Mổ ruột ra coi thấy ruột (khỉ mẹ) đầy đủ đứt cả (Bửu Kế Vĩnh Cao, khoảng nguyên trường đoản cú điển, NXB Thuận Hóa, 2002) mà lại từ này có nghĩa trơn là "xót xa, khổ sở như đứt từng khúc ruột".
Từ điển Truyện Kiều (Đào Duy Anh, NXB công nghệ Xã hội, 1974) thống kê từ "đoạn trường" xuất hiện 17 lần. Thực tế thống kê là còn thiếu. Tuy nhiên với con số 17, trong không ít ngữ cảnh nhiều dạng, ta cũng nhận biết nét nghĩa đặc biệt quan trọng của từ này. Nó ko hàm có một nỗi đau mang đến đứt ruột mà rộng hơn, nó có một nỗi thống khổ thuộc cực của ai đó trong cuộc sống. Chính cuộc sống xót xa, oan trái của thiếu nữ Kiều trong 15 năm cảm thấy nơi đất khách quê người, sẽ "cấp" đến "đoạn trường" một nét nghĩa vô cùng lạ, rất đặc biệt. Chả thay mà Nguyễn Du sẽ đặt cho tác phẩm của mình là “Đoạn trường tân thanh” (Tiếng kêu bắt đầu đứt ruột) với đã khiến cho ngữ nghĩa biểu cảm của “đoạn trường” được Việt hoá, sâu sắc hơn trong kiệt tác của mình.
"Đoạn ngôi trường ai gồm qua cầu bắt đầu hay", sẽ là lời của Nguyễn Du thốt lên khi nói đến thân phận đàn bà Kiều (Kể bao xiết nỗi thảm sầu/ Đoạn trường ai gồm qua cầu new hay). Trường hợp giải nghĩa solo giản, ý của câu thơ là "Phải trải qua thực tiễn (qua cầu) với phần nhiều gì đã làm qua thì ta new hiểu, new thấm thía hết phần nhiều điều". “Mới hay” là “mới biết, mới thấu hiểu một điều nào đấy khi quan lại sát phần nhiều sự tình diễn ra”.
Đó là logic của cuộc sống. Đó là 1 trong những lẽ đời. Cùng đó cũng là một trong triết lí dân gian về giá bán trị của việc từng trải, sự chiêm nghiệm.
Ngẫm đến cùng, câu thơ thốt lên kia quả là khôn xiết xót xa.
Bởi trong cuộc đời, bọn chúng ta ai cũng có dịp trải qua những trở nên cố không giống nhau. Thuận lợi có, trở ngại có. Vui có, bi thương có (Niềm vui với nỗi ảm đạm từng phút nối nhau qua - R. Gamzatov). Bạn khác rất có thể biết cùng cảm thông, phân tách sẻ. Tuy nhiên sự cảm thông, share ấy cũng chỉ tại 1 chừng mực nhất mực nếu ta chưa từng trải qua đa số gian nan, khổ ải của fan được phân tách sẻ. độc nhất là những người dân có hồ hết cảnh huống đặc trưng éo le.
Đã từng nào năm qua chúng ta đọc Nguyễn Du với khóc mến cho cô gái Kiều. Tuy vậy le, để hiểu và cảm giác tới tận cùng nỗi chìm nổi, trớ trêu của thân phận đó, chắc hẳn rằng chỉ gồm chính phái nữ Kiều mới thấu hết đầy đủ nhẽ đời oan trái giáng xuống đày đoạ thân phận mình. Đến nỗi cùng cực nữ giới đã gieo mình xuống sông tiền Đường. "Trông vời nhỏ nước mênh mông/ Đem bản thân gieo xuống giữa dòng trường giang". Chọn chết choc để giải thoát, hỏi còn cái gì đau xót hơn mang lại số phận của một nhỏ người?
Nhà phê bình văn học tập Hoàng Thiếu tô khi nói về cuộc đời Kiều, đã gói gọn bởi một câu chí lí "Đêm khuya thân gái dặm trường". Nỗi đau khổ lớn đến mức “đứt ruột” và kéo dài của Kiều trải theo suốt “dặm trường” (đường đi dài với xa) đã làm nên một bi kịch lớn duy nhất trong Truyện Kiều.
Tất nhiên, tín đồ không chứng kiến những vươn lên là cố của người nào đó trong cuộc đời vẫn rất có thể “tri nhận” và thấu cảm sự đời. Đó là lẽ thường xuyên tình. Chả ai ước ao nhận về mình những khổ đau, trắc trở. Nhưng mà nếu họ đã từng có lần trải qua thì sự thấu cảm đó chắc chắn rằng sẽ thấm thía và thâm thúy hơn. Với cũng thiết yếu từ cảnh ngộ của mình, họ đang trưởng thành, cứng rắn hơn. Họ cũng trở nên thông cảm với sẵn sàng chia sẻ cùng bạn khác.
“Đoạn trường ai có qua cầu new hay”. Thừa nhận chân được nỗi khổ đau chính là một giá bán trị. Ngạn ngữ phương Tây bao gồm câu: “Hãy cảm ơn phần lớn lúc bạn chạm chán khó khăn. Vì nếu không có khó khăn thì bạn sẽ không có cơ hội để gọi mình và để hiểu cuộc sống”.
Một báo cáo khoa học tập (chuyên về ngữ điệu Truyện Kiều) chẳng thể bao quát được rất nhiều vấn đề. Chỉ riêng biệt một mảng rất thú vị là thành ngữ thôi cũng đã có 445 solo vị. Xin miêu tả, đối chiếu hai từ là "đoạn trường" với "hoa", nhằm chỉ ra phần góp phần thực sự của Nguyễn Du trong lĩnh vực sáng chế tạo ra từ ngữ.
1. Sau 200 năm Đại thi hào Nguyễn Du tạ cầm (1820-2020), cho tới lúc này đã có lưỡng lự bao nhiêu công trình nghiên cứu và phân tích về thành phầm Truyện Kiều bất hủ của ông (theo một thống kê chưa đầy đủ là trên 20.000 thư mục phệ nhỏ). Thật nặng nề tưởng tượng một nhà cửa văn học gồm 3.254 câu lục bát lại tiềm ẩn nhiều “tầng vỉa” giá chỉ trị cho thế. Trường tồn cùng dân tộc, sức sống của thành công này ngày càng phát huy mạnh khỏe và thường xuyên thu hút các nhà phân tích ở mọi lĩnh vực (văn học, kế hoạch sử, ngôn ngữ, văn hóa…) trong đó lĩnh vực nghiên cứu nhiều nhất với cũng đạt được nhiều thành tựu nhất nên nói là Văn học tập và ngôn ngữ học.
2. Quả thực, việc khai thác các giá bán trị ngữ điệu của Truyện Kiều là cực kì rộng lớn, bao hàm cả ba địa hạt chính của khối hệ thống ngôn ngữ: ngữ âm, tự vựng, ngữ pháp. bản thân địa hạt từ vựng - ngữ nghĩa lại bao quát nhiều vấn đề: từ ngữ, thành ngữ - tục ngữ, cửa hàng ngữ… (thuần Việt, Hán Việt). Giờ Việt - ngôn từ của dân tộc Việt, hiện là ngôn từ chính thức của nước cộng hòa làng mạc hội chủ nghĩa Việt Nam, có lịch sử hàng nghìn năm. Tiếng Việt thời Nguyễn Du (cuối cố kỉ XVIII đầu cầm cố kỉ XIX), được lưu lại giữ trong các tác phẩm của ông (đặc biệt là công trình viết bằng văn bản Nôm) là một trong những khoảng thời gian không nhiều năm trong tiến trình trở nên tân tiến ngôn ngữ dân tộc. Tuy nhiên, tính mang lại nay, 200 năm sẽ qua là 1 khoảng thời gian đáng kể, đủ để chúng ta nhìn nhận, đối chiếu ngôn ngữ Truyện Kiều - kiệt tác được xem là một “lát cắt ngẫu nhiên” với giờ đồng hồ Việt thời hiện tại đại. Vị vậy theo bọn chúng tôi, đề nghị áp dụng cách thức nghiên cứu giúp lịch đại thì chúng ta mới nhấn chân được sự khác biệt của tiếng Việt ở nhì thời kì, trường đoản cú đó, quan sát ra kĩ năng và công lao đóng góp của Nguyễn Du cho kho báu ngôn ngữ dân tộc.
3. Công ty phê bình văn học Hoàng thiếu thốn Sơn bao gồm lần đang nói: “Nếu chỉ cần một câu để diễn tả Truyện Kiều thì tôi chọn câu Đêm khuya thân gái dặm trường”.
Hoàng thiếu Sơn gồm lí, bởi câu thơ bên trên lột tả đúng “cốt truyện” thần thái tạo ra sự tinh thần nhà đề tư tưởng của Truyện Kiều. Họ đã biết, trường thi tiểu thuyết này (dựa trên thành tựu Kim Vân Kiều truyện của Thanh trọng tâm Tài Nhân - Trung Quốc) khi ra đời được Nguyễn Du khắc tên là “Đoạn ngôi trường tân thanh” (Tiếng kêu mới ngừng ruột). Chữ “đoạn trường” này ám hình ảnh Nguyễn Du, trở thành dư âm chủ đạo, nhằm ông xây đắp nhân thứ Thúy Kiều mà cuộc sống "dâu bể nhiều đoan" xuyên suốt từ trên đầu đến cuối tác phẩm. Tôi sẽ dừng lại phân tích từng từ trong sự vươn lên là thiên ngữ nghĩa qua văn pháp tài tình của Nguyễn Du.
4. Trước hết, xin nói một ít để nói tới xuất xứ của từ bỏ đoạn trường.
Theo Từ điển Thành ngữ điển nuốm Trung Quốc (1993) thì vào đời Tấn (266-420 sau Công nguyên, một trong sáu triều đại hậu Tam Quốc bên Trung Hoa, với sự “thống độc nhất vô nhị sơn hà” của tứ Mã Viêm), có một vị quan tiền tên là trả Ôn. Một lần trả Ôn dẫn quân đi chinh phạt, hành binh ngược loại sông Tam Hiệp. Dọc đường, đấu sĩ bắt được một chú khỉ nhỏ đang long dong ở vách núi và cho vô thuyền chơi rỡn. Khỉ bà bầu thấy nhỏ bị bắt, tức tốc men theo bờ sông và cứ cố kỉnh khóc gào, hết sức thảm thiết. Tuy mệt cùng sức yếu, khỉ chị em vẫn gắng đuổi theo thuyền của đấu sĩ đến hơn 100 dặm (dặm: đơn vị chức năng đo độ nhiều năm cũ = 444,44m) với ráng hết sức bình sinh nhảy đầm được lên thuyền. Tuy nhiên khỉ bà mẹ cũng chỉ nỗ lực được đến thế. Nó cụ gượng nhìn người con thân yêu thương lần cuối rồi lăn ra chết. đấu sĩ của hoàn Ôn rút gươm mổ bụng khỉ bà bầu và kinh ngạc thấy tất cả ruột của khỉ bà mẹ đều bị đứt ra từng đoạn. Fan đời sau cần sử dụng từ “đoạn trường” nhằm chỉ nỗi nhức thương trên mức cho phép bình thường, cạnh tranh tả xiết.
Ngữ nghĩa xuất xứ như vậy hẳn là vẫn rõ. Tuy vậy còn rõ hơn ở những ngữ cảnh thực hiện trong Truyện Kiều, Nguyễn Du sẽ “làm mới” và cấp cho “đoạn trường” hồ hết nét nghĩa mới, nhộn nhịp và hết sức hàm súc. Bọn họ cùng theo thứ tự xem xét một trong những câu thơ tất cả chữ “đoạn trường”.
4.1. “Mà xem trong sổ đoạn trường có tên”
Đây là câu thơ trang bị 200 và là câu đầu tiên xuất hiện tại từ đoạn trường vào Truyện Kiều (Vâng trình hội chủ xem tường/ mà xem trong sổ đoạn trường có tên). Từ bỏ chữ dùng của Nguyễn Du, “đoạn trường” bao gồm nghĩa, chỉ sự "gian nan, chìm nổi mang lại cùng cực, như một chiếc mệnh "nghiệp báo" lắp vào cuộc sống ai đó". Cái mệnh này được "định" trước cho một vài người, trong những số đó có thiếu nữ Kiều đã với "nặng kiếp má đào". Bởi vậy mà tất cả một loạt tổ hợp từ phái sinh trường đoản cú đây: cuộc đời (kiếp) đoạn trường (“Này thôi hết kiếp đoạn trường là đây”, “Kiếp sao rặt rất nhiều đoạn trường vậy thôi”, “Đoạn trường khi ấy nghĩ mà bi ai tênh”, “Đoạn trường vậy lúc phân kì”…), sổ đoạn trường, thơ đoạn trường (“Đoạn ngôi trường sổ rút tên ta/ Đoạn ngôi trường thơ yêu cầu đem nhưng trả nhau”), tập đoạn trường (“Ví đưa vào tập đoạn trường/ Thì treo giải quán quân chi nhường mang đến ai”), số đoạn trường (“Đoạn ngôi trường là số nạm nào/ bài ra vắt ấy vịnh vào chũm kia”), nợ đoạn trường (“Đã toan trốn nợ đoạn trường được sao?”), hội đoạn trường (“Xót tín đồ trong hội đoạn trường đòi cơn”), khúc (nhạc) đoạn trường (“Cuộc vui gảy khúc đoạn trường ấy chi”), nỗi đoạn trường (“Sụt sùi giở nỗi đoạn trường/ Giọt châu trung bình tã đẫm tràng áo xanh”), (nơi) chốn đoạn trường (“Lại tìm số đông chốn đoạn trường cơ mà đi”)…
4.2. “Đoạn trường ai có qua cầu mới hay”
Đây là 1 trong câu thơ vào Truyện Kiều chứ không cần phải là 1 câu trong kho tàng tục ngữ tuyệt thành ngữ giờ Việt. Dẫu vậy nó có giá trị chẳng không giống gì (thậm chí còn hơn) một câu tục ngữ, thành ngữ chính danh.
“Đoạn trường ai gồm qua cầu new hay”, đó là lời của Nguyễn Du thốt lên khi nói đến thân phận người vợ Kiều (“Kể bao xiết nỗi thảm sầu/ Đoạn trường ai có qua cầu bắt đầu hay”). Nếu giải nghĩa solo giản, ý của câu thơ là “Phải trải qua thực tế (qua cầu) với đều gì đã làm qua thì ta mới hiểu, mới thấm thía hết số đông điều (diễn ra vào cuộc sống)”. “Mới hay” là “mới biết, mới thấu hiểu một điều nào đó khi quan tiền sát phần đa sự tình diễn ra”.
Đó là xúc tích của cuộc sống. Đó là 1 trong lẽ đời. Cùng đó cũng là một trong triết lí dân gian về giá bán trị của việc từng trải, chiêm nghiệm. Vớ nhiên, bạn không chứng kiến những phát triển thành cố của người nào đó trong cuộc đời vẫn hoàn toàn có thể “tri nhận” và thấu cảm sự đời. Đó là lẽ thường xuyên tình. Chả ai mong mỏi nhận về phần mình những khổ đau, trắc trở. Tuy thế nếu họ đã có lần trải qua thì sự thấu cảm đó chắc chắn rằng sẽ ngấm thía và thâm thúy hơn. Cùng cũng chủ yếu từ cảnh ngộ của mình, họ đã trưởng thành, rắn rỏi hơn. Chúng ta cũng dễ thông cảm và chia sẻ cùng fan khác.
Chúng tôi mong dẫn câu này nhằm nói một đánh giá và nhận định mà kiên cố đa số chúng ta đều đồng tình: Rất các câu thơ trong Truyện Kiều có giá trị như một nhấn định, một chiêm nghiệm, một lẽ thường (topos)... số đông câu thơ này hay với chí lí cho nỗi khi hiểu lên, ta ngỡ như đó là một một bài học về triết lí sống ngơi nghỉ đời. Ngay nhì câu thứ nhất trong Truyện Kiều đã có dáng dấp một "nhận định tổng kết": “Trăm năm vào cõi người ta/ Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau". Chỉ giở trang Kiều ngẫu nhiên, ta cũng rất có thể dẫn ra những ví dụ: “Đau đớn nắm phận lũ bà/ Lời rằng bạc phận cũng là lời chung", “Trăm năm tính cuộc vuông tròn/ yêu cầu dò cho đến ngọn nguồn lạch sông", “Người bi hùng cảnh tất cả vui đâu bao giờ", “Tình sâu ao ước trả nghĩa dày/ Hoa kia đã lẹo cành này mang lại chưa", “Xưa ni trong đạo lũ bà/ Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường", “Đường xa suy nghĩ nỗi về sau mà kinh",... đông đảo câu như thế, bọn họ vẫn có thể dẫn (lẩy Kiều) giữa những phát ngôn bình thường khi nói cùng viết như dẫn một câu châm ngôn vậy. Nguyễn Du không chỉ góp phần "thành ngữ hóa" bên cạnh đó "tục ngữ hoá" câu thơ.
Xem thêm: Biến Tấu Với #4 Cách Búi Tóc Không Cần Kẹp Càng Cua Xinh Xắn Và Đơn Giản
5. Thêm một từ "đắc dụng" nữa: tự Hoa
Từ “hoa” là một trong từ mở ra tới 107 lần trong Truyện Kiều.
Hoa, tức bông hoa, chỉ "1. Cơ quan tạo thành hữu tính của cây hạt kín, thường có color và mừi hương (hoa cải, hoa bưởi, hoa nhãn...); 2. Cây trồng để mang hoa làm cảnh (hoa đào, hoa hồng, hoa thược dược, hoa cẩm chướng,...)..." (Từ điển giờ đồng hồ Việt, 2020). Nhưng mà trong Truyện Kiều, hoa được dùng với phần đa sắc thái nghĩa khôn xiết đa dạng.
5.1. Bởi bao gồm tới 76 trường phù hợp "hoa" được dùng hoán dụ cùng với nghĩa chỉ người đẹp, dung nhan đẹp, tình yêu. Hoa được Nguyễn Du dùng để đặc tả khuôn mặt, dáng vẻ, nhan sắc của Kiều: “Nàng càng ủ dột đường nét hoa”; “Xót nữ chút phận thuyền quyên/ nhành hoa đem phân phối vào thuyền lái buôn”; “Về trên đây nước trước bẻ hoa/ vương tôn quý khách hàng ắt là đua nhau”; “Sợ gan nát ngọc liều hoa”;...
Cũng tự nghĩa này, “hoa” kết hợp với những thành tố khác tạo nên những tổ hợp mang nghĩa chuyển.
- hoa khôi (khôi: đứng đầu), danh từ bỏ chỉ "người đẹp nhất trong một vùng, một lĩnh vực". Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du cần sử dụng từ này chỉ "người đẹp nhất trong vùng thanh lâu" (hàm ý: nữ giới Kiều): “Hoa khôi mộ tiếng Kiều nhi/ Thiếp hồng search đến, hương khuê gởi vào”.
- hoa lê, "hoa cây lê", cũng ẩn ý chỉ tín đồ đẹp: “Cớ sao trần trọc canh khuya/ color hoa lê vẫn đầm đìa giọt mưa”.
- hoa nguyệt, "hoa và trăng", giống như "nguyệt hoa", nhị từ này chỉ "quan hệ nam thiếu phụ (thường là nghĩa không hay)": Đừng điều nguyệt nọ hoa kia/ trong khi ai lại tiếc nuối gì với ai”;.
- hoa quan, "mũ hoa" (mũ có trang trí bông hoa bởi vàng giỏi ngọc): “Sẵn sàng phượng liễn loan nghi/ Hoa quan liêu giấp giới hà y ranh con ràng”.
- hoa râm, "hoa cây râm, bao gồm sắc white lốm đốm": “Những là đắp nhớ thay đổi sầu/ Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm”.
- kiệu hoa, kiệu trang điểm bằng hoa, chỉ “kiệu cô dâu ngồi trong lễ vu quy”: “Kiệu hoa đâu đã đi đến ngoài/ quản ngại huyền đâu vẫn giục fan sinh li”.
- trướng hoa, "bức trướng thêu hoa", chỉ "buồng làm việc của phụ nữ": “Kiều từ bỏ trở gót trướng hoa/ phương diện trời gác núi chiêng đà thu không”.
- hoa mỉm cười ngọc thốt, "hoa với ngọc" được nhân phương pháp hóa, chỉ thú vui tươi như hoa, ngôn ngữ trong như ngọc: “Hoa cười cợt ngọc thốt đoan trang/ Mây thua thảm nước tóc tuyết nhịn nhường màu da”.
- hoa đào năm ngoái, tích này theo ý thơ của Thôi Hiệu "Nhân diện bất tri hà xứ khứ/ Đào hoa y cựu tiếu đông phong" (Khuôn mặt fan (quen) trù trừ đi đâu mất/ chỉ với thấy hoa đào năm cũ mỉm cười với gió đông). Câu thơ của Nguyễn Du "Trước sau nào thấy bóng người/ Hoa đào năm ngoái còn mỉm cười gió đông" lại dùng làm nói về tình cảnh, vai trung phong trạng của con trai Kim, sau một thời gian trở về quê "hộ tang" ông chú, trở về thì gia cảnh nhà tình nhân (Thúy Kiều) vẫn khác. Nam nhi nhìn hoa đào nở mà tưởng niệm tới "hoa đào năm ngoái" khi cả quý ông và đàn bà còn vui vẻ, hạnh phúc.
5.2. Ngoài các từ ghép phái sinh trên, "hoa" còn lộ diện trong một loạt thành ngữ khác: cỏ nội hoa tàn (nhan sắc thiếu nữ đã phai tàn), hoa mỉm cười ngọc thốt (nụ cười cợt tươi cùng tiếng nói trong của người con gái), hoa ghen chiến bại thắm (người đàn bà rất đẹp, mang lại hoa cũng đề nghị ghen), hoa rụng hương bay (người đàn bà đã qua đời), hoa thải hương thơm thừa (người con gái không còn trinh tiết, bị quăng quật bỏ, coi thường rẻ), hoa trôi lục bình giạt (cảnh lênh đênh, trôi nổi của đời người con gái), hoa xuân đương nhụy (người con gái ở lứa tuổi xuân xanh, vẫn đẹp), hoa xưa ong cũ (người con gái gặp gỡ lại bạn cũ, người tình cũ), liễu chán hoa chê (chỉ cảnh nạp năng lượng chơi hết tầm, cho tới mức chẳng còn thiết gì nữa), nguyệt nọ hoa kia (quan hệ nam cô gái linh tinh, không đứng đắn),...
6. Chỉ tập trung phân tích 2 từ tiêu biểu vượt trội (đoạn trường và hoa) ta cũng thấy tài tình, biến hóa của Nguyễn Du vào việc sử dụng ngôn ngữ. Ông đã có công cực kỳ lớn đối với việc Việt hóa các từ Hán Việt. Qua ngữ cảnh sử dụng, các từ này vừa với nghĩa gốc, vừa sở hữu nghĩa chuyển. Lịch sử dân tộc tiếng Việt đến thấy, thân phụ ông ta đã mừng đón các từ ngoại lai (mà số lượng từ Hán Việt chiểm tỉ lệ lớn số 1 (theo H. Maspéro -1912, là khoảng tầm 60%, theo thống kê tiên tiến nhất của Phạm Hùng Việt - 2018, là bên trên 35%) gồm sự dữ thế chủ động và sáng tạo. Các từ Hán Việt trong Truyện Kiều đã tất cả sự biến hóa ngữ nghĩa, đa dạng, tấp nập và giàu sắc thái biểu nghĩa với biểu cảm hơn vô cùng nhiều. Về sự việc này, V. I. Lênin đã gồm một câu vô cùng chí lí: "Cái cốc trong nhà anh dùng để đựng nước, mà lại sang đơn vị tôi, tôi rất có thể dùng làm dòng chặn giấy tốt nhốt nhỏ bướm". Cực hiếm ngữ dụng chính là thước đo hiệu quả, công suất ngữ nghĩa của các từ ngữ nhưng Nguyễn Du thực hiện trong Truyện Kiều.
PGS.TS NGUYỄN THẾ KỶ
Ủy viên tw Đảng, tgđ Đài ngôn ngữ Việt Nam
Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương
Tài liệu tham khảo
1. Đào Duy Anh, từ bỏ điển Truyện Kiều, NXB công nghệ Xã hội, Hà Nội, 1974.
2. Nguyễn Đức Dân, Ngữ dụng học, tập một, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1998.
4. Lê Đình Kỵ, Truyện Kiều và chủ nghĩa hiện tại của Nguyễn Du, NXB công nghệ Xã hội, Hà Nội, 1974.
5. Phan Ngọc, khám phá phong phương pháp Nguyễn Du vào Truyện Kiều, NXB Thanh Niên, năm 2001.
6. Hoàng Tuệ, Ngữ pháp Truyện Kiều/ tuyển chọn tập ngôn ngữ học, NXB Đại học giang sơn TP hồ nước Chí Minh, TP HCM, 2001.
7. Trần Đình Sử, Thi pháp Truyện Kiều, NXB giáo dục đào tạo Việt Nam, Hà Nội, 2002.
8. Tự điển thành ngữ điển cố trung quốc (Lê Huy Tiêu dịch), NXB khoa học Xã hội, Hà Nội, 1993
9. Từ điển giờ đồng hồ Việt, Trung trung khu Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020.
10. Phạm Hùng Việt (chủ biên), từ ngữ Hán Việt - chào đón và sáng sủa tạo, NXB công nghệ Xã hội, Hà Nội, 2018.
